De onderzoeksgroepen Computational Pathology Group (Radboud Universiteit / Radboudumc), Past ❤ Play (Universiteit Leiden), het Lipidomics Team (Rijksuniversiteit Groningen) en Psychological Methods Lab (Universiteit van Amsterdam) zijn de winnaars van de Ammodo Science Award for groundbreaking research 2024.
De Ammodo Science Award omvat dit jaar een geldbedrag van 1.600.000 euro voor elk van de wetenschapsdomeinen Natural Sciences en Biomedical Sciences en een geldbedrag van 800.000 euro voor elk van de wetenschapsdomeinen Humanities en Social Sciences. Het geld kunnen de teams de komende jaren gebruiken om nieuw onderzoeksterrein te verkennen.
De winnende onderzoeken zijn:
BIOMEDICAL SCIENCES
Computational Pathology Group
Radboud Universiteit / Radboudumc
AI maakt van computers virtuele pathologen
De Computational Pathology Group ontwikkelt softwaremodellen op basis van artificiële intelligentie (AI) die pathologen kunnen helpen bij de diagnostiek van tumoren. Als een van de eerste ter wereld toonde de groep aan dat AI bij specifieke diagnostische taken de prestaties van menselijke experts kan evenaren en zelfs overtreffen. Nu werkt het team aan de eerste virtuele patholoog ter wereld genaamd ANTONI. Dit AI-model is niet alleen in staat om nauwkeurige diagnoses te stellen voor aandoeningen zoals borst-, prostaat- en nierkanker, maar kan ook de redenering erachter inzichtelijk maken. Dit kan medische professionals helpen om efficiënter betrouwbare diagnoses te stellen en sneller de meest geschikte behandelbeslissingen voor hun patiënten te nemen.
HUMANITIES
Past ❤ Play
Universiteit Leiden
Hoe spel cultureel erfgoed tot leven wekt
Past ❤ Play doet innovatief geesteswetenschappelijk onderzoek naar de hedendaagse beleving van cultureel erfgoed en hoe het begrip ‘spel’ kan bijdragen aan een dieper begrip van het verleden. Het team ontdekte dat wanneer lokale gemeenschappen door middel van spel actief betrokken worden bij het erfgoed in hun leefomgeving, er een sterkere verbondenheid met deze plekken ontstaat. Daarnaast onderzoekt het team historische spelpraktijken, bijvoorbeeld door deelnemers bordspellen uit de antieke oudheid te laten spelen. Zo wordt nieuw inzicht verkregen in vroegere speelgewoonten en welke beleving daarmee gepaard ging. Als volgende stap zal het team etnografisch veldwerk verrichten in Nederland, Marokko en Jamaica om verschillende spelpraktijken en benaderingen van erfgoed verder in kaart te brengen.
NATURAL SCIENCES
Lipidomics Team
Rijksuniversiteit Groningen
Op weg naar een tuberculosevaccin
Het Lipodomics Team bestudeert lipidemoleculen om betrouwbare diagnostische tests en effectieve vaccins tegen tuberculose te ontwikkelen. Met jaarlijks meer dan anderhalf miljoen sterfgevallen is tuberculose de dodelijkste bacteriële infectieziekte wereldwijd. Dankzij hun vernieuwende onderzoek heeft deze groep inzichtelijk gemaakt hoe tuberculosebacteriën overleven in het menselijk lichaam, met een slimme truc om het afweersysteem te omzeilen. Naar verwachting kunnen deze inzichten ook helpen om andere belangrijke bacteriële ziekteverwekkers in kaart te brengen. De volgende stap is het opzetten van een onderzoeksprogramma naar nieuw te ontdekken lipiden in de bacteriën die buiktyfus, bloedvergiftiging en huidinfecties veroorzaken.
SOCIAL SCIENCES
Psychological Methods Lab
Universiteit van Amsterdam
Voorbij modelbijziendheid in de psychologie
Het Psychological Methods Lab zet zich in om ‘modelbijziendheid’ in de psychologie te vermijden, oftewel het idee dat er slechts één correcte interpretatie van onderzoeksdata mogelijk is. Zij benadrukken juist de kracht van diverse modellen en stellen dat methodologische diversiteit van cruciaal belang is voor betrouwbare wetenschap. Het team ontwikkelt robuuste statistiek om nauwkeurigere inzichten uit psychologische datasets te verkrijgen. Een voorbeeld hiervan is hun nieuwe netwerkbenadering van psychologische stoornissen, waarbij symptomen en oorzaken worden gezien als een complex systeem van interacties tussen variabelen. Deze innovatieve modellen worden wereldwijd gedeeld via JASP, een door het team zelf ontwikkeld en veelgebruikt open-source statistisch softwarepakket.
Oda Barten, directeur Wetenschap en Documentaires: “Het is een eer om voor de derde keer de Ammodo Science Award for groundbreaking research uit te reiken – deze editie voor het eerst niet aan twee, maar aan vier fantastische onderzoeksgroepen verbonden aan Nederlandse universiteiten. Met hun baanbrekende onderzoeken bevinden zij zich internationaal in de voorhoede van hun vakgebieden. Van harte gefeliciteerd aan de winnaars!”
Klik hier voor meer informatie over de winnaars en hun onderzoek.